OOK-recensie: Hoopvolle aanpakken, indringende verhalen

De Ivonne van de Ven Stichting ijvert sinds 1998 voor een betere suïcidepreventie in Nederland. Sinds 2016 publiceert zij een bundel met verhalen van directbetrokkenen en hulpverleners. In deze recensie bespreek ik de bundel die in 2019 is verschenen.

Het voorwoord van deze bundel is geschreven door Ad Kerkhof, expert op het gebied van de begeleiding van nabestaanden en de behandeling van patiënten met suïcidaliteit.

De bundel is in drie delen opgedeeld: het eerste deel biedt een kader voor de verhalen die verderop in het boek volgen. Hier wordt uitgelegd wie in het boek aan bod komen en er worden overeenkomsten tussen de verschillende ervaringsverhalen getrokken. Er wordt gesproken over de eigen ervaring als nabestaande, als direct betrokkene en zelfs als patiënt. Ook komt de hulpverlening aan bod. In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk wordt vooral ingegaan op de manieren waarop hulpverleners en direct betrokkenen kunnen leren van de ervaringen die zijn opgenomen in deze bundel.

Het tweede gedeelte is gewijd aan de verhalen van directbetrokkenen. Elk verhaal volgt een vast stramien: wat er gebeurde, wat er voor hulp is geboden, professioneel en uit de directe omgeving en hoe de samenwerking van de hulpverleners met de naasten is verlopen.

Dat laatste onderdeel over de samenwerking maakt duidelijk dat er op dat gebied nog veel tekortkomingen zijn. Er zijn veel nabestaanden die vinden dat de hulpverlening tekort is geschoten. Veel naasten vinden dat hun hulpvraag niet serieus genoeg is genomen. Maar ook als men wel tevreden is over de geboden hulp door psychische hulpverlening, dan kan een geneesmiddel voorgeschreven door de huisarts de patiënt uiteindelijk toch tot suïcide drijven. Uit dit soort verhalen wordt pijnlijk duidelijk dat de communicatie tussen de verschillende hulpverleners onvoldoende kan zijn.

In het derde en laatste gedeelte van het boek worden hoopvolle aanpakken gedeeld. Cursussen voor naasten bijvoorbeeld. Door deze cursussen of trainingen leren naasten hoe ze met de suïcidaliteit van hun naasten moeten omgaan. De benadering geeft de naasten hoop en legt de nadruk op het feit dat zij wel iets kunnen betekenen voor hun kind, man of vrouw of broer/zus. Alleen al die wetenschap verlicht de last op hun schouders. Een andere manier van therapie verlenen aan mensen met een depressie die suïcidaal zijn is de zogenaamde Intensive Home Treatment, waarbij de patiënten thuis meerdere keren per dag therapie krijgen en er zeer intensief contact is tussen patiënt en behandelaar.

Een andere hoopvolle aanpak bespreekt het gebruik van EMDR voor nabestaanden. Aan het woord komt Jantien Piekstra, psycholoog en rouwtherapeut, gespecialiseerd in complexe rouw. Als men last heeft van beelden of belevingen die steeds terugkomen en ervoor zorgen dat men niet aan gewone rouw toekomt, dan is een methode om daar mee om te leren gaan EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing, een therapie gericht op traumaverwerking). Onder begeleiding en met geluidseffecten en oogbewegingen worden de beelden als het ware van hun angel ontdaan en komt er meer ruimte voor het normale rouwproces.

Dit boek is bedoeld voor mensen die hulp zoeken omdat zij zelf suïcidaal zijn of één van hun naasten suïcidaal is. Gedeeltelijk is het ook bedoeld voor naasten die hun geliefden hebben verloren aan suïcide. Nabestaanden zullen zeker veel herkennen in dit boek, maar ik kan me ook voorstellen dat delen van het boek moeilijk zijn voor hen, omdat sommige hoopvolle verhalen voor hen te laat kwamen.

Eveline Brunklaus

Hoopvolle aanpakken, indringende verhalen
Ivonne van de Ven Stichting, 2019
Bestellen of downloaden als PDF kan via deze link