Boekrecensie: Zoals vogels vliegen
Op 17 juli 2014 zwaaiden de zusjes Mirjam en Sandra Ploeg hun ouders, Edith en Alex, hun broer Robert en pleegbroer Robin uit. Het gezin Ploeg ging op vakantie naar Kuala Lumpur met vlucht MH17. De zusjes bleven thuis. Mirjam omdat ze na een moeilijke periode liever alleen in haar nieuwe appartement, dat ze nog niet betrokken had, zou blijven. Sandra had net examen gedaan en had geen zin om met haar ouders op vakantie te gaan.
De rest is geschiedenis. Vlucht MH17 wordt diezelfde dag door rebellen uit de lucht geschoten en iedereen aan boord komt om. Nederland is in shock en Mirjam en Sandra zijn opeens nabestaanden.
Els Quaegebeur heeft de zussen over een lange periode geïnterviewd en heeft daarvan een boek gemaakt: Zoals vogels vliegen. Het leven van de zusjes Ploeg na de aanslag, maar ook de herinneringen aan hoe het daarvoor was, zijn de basis voor het verhaal. Maar Els Quaegebeur noteert niet alleen wat de zussen zeggen, ze observeert vooral. Ze laat zien hoe sterk de band is tussen Mirjam en Sandra. Ze ziet hun onzekerheid en hun verdriet. Ze ziet hoe de buitenwereld bij hen binnenkomt. Hoe de buitenwereld reageert op hun verdriet.
Het schrijven van het boek is duidelijk een proces geweest waarvoor de tijd is genomen, waarvoor een band is opgebouwd en vertrouwen is gekweekt. Dat maakt het boek heel bijzonder.
Mirjam en Sandra zijn op een aantal momenten in het nieuws geweest. Hun oom Richard Ploeg, broer van Alex, ook. Maar waar Richard vooral in het nieuws komt in verband met de afwikkeling van de ramp en de rechtszaak, daar zijn Mirjam en Sandra vooral aan het proberen om door te leven. Zij studeren en werken, krijgen relaties en proberen een zo normaal mogelijk leven te leiden. Buitenstaanders karakteriseren hen daarom soms als hard. Maar als iets uit het boek duidelijk wordt, dan is het wel dat ze dát zeker niet zijn. Dat ze heel veel verdriet hebben, maar dat ze ook besloten hebben om met hun leven door te gaan, ook al is dat verschrikkelijk moeilijk soms. Zij dat doen zonder foto’s aan de muur of altaartjes voor hun verloren familie en dat stuit soms op onbegrip. Maar de meiden blijven trouw aan hun eigen gevoel en snappen dat dat ook de enige manier is om door te gaan. Dus woont Mirjam inmiddels in het huis van haar ouders, maar heeft ze de inrichting helemaal aangepast aan haar eigen smaak. Sandra woont in Utrecht, op zichzelf maar dichtbij Maarssen waar haar zus woont.
Dit boek is een ontroerend verslag van de verschrikkelijk zware weg die Sandra en Mirjam moeten afleggen. En Els Quaegebeur was de juiste persoon om dat vast te leggen.
Eveline Brunklaus
Els Quaegebeur – Zoals vogels vliegen. Het bewogen bestaan van twee zusjes na MH17.
Uitgeverij Podium, 2021
